Trong một thị trường chứng khoán đang phát triển nhanh chóng như hiện nay, nhu cầu vay vốn của các nhà đầu tư là rất lớn. Do đó cho vay cầm cố chứng khoán là một hoạt động phổ biến và có tốc độ phát triển nhanh chóng. Điều này đòi hỏi các nhà quản trị ngân hàng phải có những biện pháp phòng ngừa rủi ro hợp lý để vừa giảm thiểu rủi ro vừa tăng lợi nhuận cho ngân hàng.
Rủi ro khi cho vay đầu tư chứng khoán là khả năng ngân hàng xảy ra tổn thất bất ngờ do khách hàng không thanh toán đúng hạn, không trả hoặc trường hợp khách trả không đầy đủ cả vốn và lãi. Do đó, người vay không trả tiền cho ngân hàng mặc dù họ vẫn có khả năng trả nợ. Rủi ro tín dụng luôn tồn tại trong bất kỳ dịch vụ tín dụng nào, do đó, ngân hàng không lường trước được hết rủi ro có thể xảy ra hoặc không thể có biện pháp phòng ngừa triệt để, đặc biệt là cho vay cầm cố chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu, giấy tờ có giá). Có lẽ bởi thế mà tỷ lệ cho vay chứng khoán vẫn chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trong cơ cấu vay tín dụng của nền kinh tế.
Dư nợ tín dụng chảy vào lĩnh vực chứng khoán vẫn rất “khiêm tốn”
Theo số liệu từ NHNN, dư nợ tín dụng chảy vào lĩnh vực chứng khoán đến cuối tháng 6 tăng khoảng 3%. Ước đạt 46.700 tỷ đồng, tăng khoảng 400 – 500 tỷ đồng so với cuối năm 2020. Tuy nhiên, con số này mới bằng 0,48% tổng dư nợ của cả nền kinh tế. Thị trường chứng khoán Việt Nam liên tục phá kỷ lục cả về điểm số lẫn thanh khoản từ cuối năm 2020 đến nay. Cùng với đó là những nhận định đầy lạc quan từ các công ty chứng khoán; dẫn tới những lo ngại thị trường đang tăng quá nóng.
Tuy nhiên, theo số liệu từ phía NHNN thì con số tín dụng chảy vào thị trường chứng khoán hiện nay không quá lớn. Thậm chí là chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong tổng tín dụng cung cấp ra nền kinh tế. Cụ thể, theo thông tin từ Vụ tín dụng các ngành kinh tế, NHNN; dư nợ tín dụng chảy vào lĩnh vực chứng khoán dự kiến đến cuối tháng 6 tăng khoảng 3%; nhưng chiếm tỷ trọng nhỏ (0,48%) trong tổng dư nợ nền kinh tế. Ước đạt khoảng 46.700 tỷ đồng, tăng khoảng 400 – 500 tỷ đồng so với cuối năm 2020.
Cho vay chứng khoán chiếm tỷ lệ quá thấp
Ông Nguyễn Tuấn Anh, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế cho biết, hiện nay các cơ quan quản lý nhà nước đang rất quan tâm tới sự tăng trưởng, phát triển của thị trường chứng khoán. Bản thân NHNN cũng đang tiếp tục có giải pháp chỉ đạo giám sát chặt chẽ hoạt động cho vay, “lách” luật, sử dụng vay vốn vay sai mục đích và tăng cường giám sát hoạt động đầu tư chứng khoán.
Trước những diễn biến bất thường của thị trường BĐS, chứng khoán; ngày 14/4, NHNN đã tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn ngành ngân hàng. Mục đích đánh giá, nhận diện, cảnh báo các nguy cơ tiềm ẩn đối với hoạt động tín dụng; để có giải pháp phù hợp nhằm đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống các TCTD.
Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho rằng, nguyên lý là các thị trường phải thông nhau. Tiền từ thị trường này sẽ chảy sang thị trường kia. Đây là quy luật của nền kinh tế thị trường. Về cơ bản, ở các quốc gia phát triển thị trường chứng khoán là kênh vốn chủ yếu và quan trọng của nền kinh tế. Vì thế sự tăng trưởng của thị trường chứng khoán Việt Nam là phù hợp với thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng sự tăng trưởng nóng của TTCK Việt Nam hiện nay là có vấn đề.
Vấn đề kiểm soát dòng tiền chảy về Việt Nam
Vai trò của bộ ngành, cơ quan quản lý là kiểm soát, điều tiết; đề làm sao dòng tiền đi đúng hướng có sự cân bằng, phù hợp không để xảy ra bong bóng. Tuy nhiên, Phó Thống đốc cũng cho rằng, không phải đơn giản để kiểm soát được đầy đủ dòng chảy của tiền; khi Việt Nam là một nước có tỷ lệ sử dụng tiền mặt lớn. Ngân hàng có thể kiểm soát dòng tiền luân chuyển ở vòng thứ nhất; để yêu cầu sử dụng đúng mục đích nhưng đến vòng 2, 3 thì lại không hề đơn giản.
Trong phát biểu mới đây, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết; VN-Index đã tăng trên 64% trong vòng một năm qua (tính tới phiên 16/6/2021). Mã này nằm trong nhóm chỉ số chứng khoán tăng mạnh nhất thế giới. Không chỉ tại Việt Nam, thị trường chứng khoán toàn cầu đã được thúc đẩy bởi làn sóng tiền rẻ từ các ngân hàng trung ương hạ lãi suất cho đến sự tham gia đầy hứng khởi của nhà đầu tư cá nhân. Những tài sản tài chính khác như bất động sản, bitcoin cũng lên cơn sốt. Bên cạnh đó cũng đã có không ít cảnh báo từ giới chuyên gia quốc tế về rủi ro đằng sau đà tăng quá nóng.
Trên đây là những thông tin về cho vay chứng khoán. Hi vọng sẽ giúp ích được cho bạn. Nếu còn điều gì thắc mắc, để lại ngay dưới phần bình luận. Chúng tôi sẽ giải đáp ngay cho các bạn. Đừng quên theo dõi chúng tôi để không bỏ lỡ tin mới nhé! Cảm ơn và hẹn gặp lại các bạn.